De smederij van de UK

Wie historisch Schotland wil zien voorbij de hoofdstad Edinburgh, kan de stad Stirling met haar imposante kasteel niet missen. De Gelderse Maria van Egmont, koningin van Schotland, over wie ik in mijn vorige blog schreef woonde hier een deel van haar korte leven. Zeker een van haar zes kinderen is hier geboren. 

De geschiedenis van het kasteel loopt als een rode draad door de geschiedenis van de Britse eilanden. Waar de schoonvader van Maria, James I, nog samen met zijn moeder op de vlucht het kasteel in werd gesmokkeld, zou de latere James VI het schoppen tot koning van alles.  

Wie vandaag Stirling Castle bezoekt ziet vooral de bouwdrift van Maria’s nageslacht, koningen uit het huis Stuart. Zeker haar kleinzoon, James IV heeft zijn sporen nagelaten. 

De grote hoofdpoort, de binnenplaats, de Grote Hal en het King’s Old Building, waar hij woonde. Allemaal uit zijn tijd. En haar achterkleinzoon, James V, bouwde daar nog een stukje op voort. Diens dochter, de zo beroemde Mary Stuart, Queen of Schots, werd in 1543 gekroond in Stirling Castle. Toen was Maria van Egmond ondertussen  al bijna 100 jaar dood.

Maria van Egmond’s man, James II, was een driftkikker. Hij is vooral beroemd geworden om de moord op de graaf van Douglas in 1452, omdat die te weinig trouw zou tonen. De beste graaf werd tijdens een dinertje op Stirling Castle na wat woordenwisseling  door de koning neergestoken en met behulp van zijn vazallen uit het raam gesmeten. 

Zoon James III had ook een temperament, dat zich uitte in allerlei wilde veroveringsplannen. Gelderland leek hem wel wat en Bretagne. Daar kwam niks van terecht. Sterker nog, waar zijn moeder uit Grave er in was geslaagd door handige diplomatie de stad Berwick bij het Schotse koninkrijk te voegen, wist hij het weer te verliezen een roekeloze oorlog tegen de Engelsen.

Maar deze derde James wist ook het grondgebied van Schotland handig uit te breiden. In 1469 trouwde hij met Margareta van Denemarken.  Haar vader, de koning van Noorwegen, gaf in afwachting van het bijeen graaien van de bruidsschat de Shetland eilanden en de Orkney’s als onderpand. Toen de betaling uitbleef liet James de eilanden, die dichter bij Bergen in Noorwegen liggen dan bij Edinburgh, annexeren. 

Deze James stierf tijdens een veldslag in de buurt van het kasteel en Stirling Castle was de plek waar zijn bruid Margareta haar laatste jaren sleet.

De achter-achter-achterkleinzoon van Maria van Egmond, James VI zette echt een grote stap. In 1603 werd hij gekroond tot koning van Engeland, Ierland en Schotland. Het begin van wat later het Verenigd Koninkrijk zou worden. Meteen maar de blauwe Schotse vlag en de rode van Engeland gecombineerd tot iets nieuws. De Union Jack was geboren. Als dat geen reden voor een feestje was. Want daar hield James nummer zes wel van. Dat had hij al een paar jaar eerder laten zien. Voor de geboorte van zijn eerste zoon Henry in 1594 werd in Stirling Castle groot uitgepakt. De kapel werd helemaal herbouwd voor de doop van het kind en het dak van de grote hal werd verhoogd om een replica van een Spaans galjoen en andere groteske gekheden voor de feestgangers in te herbergen.   

Maar nog groter dan dit werd het niet. In 1707 sloten de beide staten Engeland en Schotland de Acts of Union. De twee nog aparte koninkrijken gingen nu echt samen, het Verenigd Koninkrijk was een feit.  Het land werd vanaf nu vanuit Londen geregeerd. Stirling en haar kasteel zouden langzaam vervallen tot een smoezelige garnizoensplaats. Pas door de restauratie van het kasteel werd weer het een ware trekpleister. Terecht, want voor het aaneen smeden van Groot Brittannië was Stirling Castle een essentiële schakel.