De oudste permanent bewoonde stad ter wereld

Irak is niet een land dat je gemakkelijk zult kiezen als reisbestemming. In 2014 was dat niet anders. Toch, zoals in veel gebieden op aarde ligt de nuance in de regio. Het noordelijk deel van Irak, de Autonome Koerdische Regio, was een veilig gebied. Transavia vloog je er gewoon vanaf Amsterdam heen. Hoewel de luchthaven van de regionale hoofdstad Erbil zwaar beveiligd was, bleek de binnenkomst in het land gladjes en vriendelijk. Geen visum nodig, geen gedoe. 

Midden in Erbil ligt op een heuvel een reusachtige citadel. Met een leeftijd van meer dan 7000 jaar is het een overblijfsel uit de Assyrische tijd. Het geeft de Erbil de naam de oudste permanent bewoonde stad ter wereld te zijn. Toegegeven: het is een titel die nog door enkele steden in het Midden-Oosten wordt geclaimd. Tijdens mijn verblijf waren de restauratiewerkzaamheden in volle gang. Niet zonder resultaat, twee maanden later werd de citadel door de UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed. En terecht, het is een indrukwekkend monument dat al van verre boven de bebouwing uit toornt. 

Ik was in de stad tijdens Newroz, het Perzisch nieuwjaar. Veel mensen hadden een lang weekend vrij. Ik zag ze onspannen flaneren over het centrale plein en picknicken in een van de grote stadsparken. In de verte glom de glazen hoogbouw die hoort bij een stad in een olierijk gebied. 

Op een pleintje niet ver van de citadel dronk ik elke avond na zonsondergang een glaasje thee, verzorgd door een jongen die met thermoskan en glazen langs de mensen ging. Een vreedzaam moment was dat steeds.  Van IS had ik nog weinig gehoord. Niet meer dan de allereerste signalen dat er een islamitische verzetsbeweging actief was.

Een paar maanden na mijn terugkeer in Nederland veranderde dat beeld radicaal. IS begon aan een schijnbaar onstuitbare opmars in Irak. We kenen allemaal de verhalen van de moord op de Yezidi's. Talloze vluchtelingen vonden in Erbil onderdak. De christelijke wijk Ankawa die ik tijdens mijn verblijf had bezocht, werd een belangrijk toevluchtsoord voor deze bevolkingsgroep. Koerdisch Irak bleef redelijk gevrijwaard van een volle strijd met IS, al scheelde dat niet veel. 

Daar zat ik dan, weer veilig thuis op de bank, naar alle ellende op tv te kijken in het gebied waar even daarvoor nog mijn voetstappen gingen. Natuurlijk hielp ik met een donatie, maar o wat was de aanblik van al die ellende wrang na de aanvang van het Perzisch nieuwjaar dat zich in Erbil zo vredig en ontspannen aan mij had getoond.