UFO hoofdstad

Het is bekend dat veel Amerikanen hun overheid wantrouwen. Het zit in de natuur van de natie. Daarom zijn complottheorieën populair, zeker als de overheid zelf de ondoorgrondelijke vijand is. Een hele filmindustrie draait op dit soort verhalen. Maar het wordt pas echt spannend als ware gebeurtenissen ogenschijnlijk in de doofpot worden gestopt. Voor dat hoofdstuk moet je bij verhalen over UFO's zijn. En voor verhalen over UFO's, ben je in New Mexico aan het goede adres. Ik ontdek het verhaal over UFO waarnemingen in Farmington bij toeval, al surfend op het internet. We schrijven maart 1950. Farmington is dan een dorp van ruim 3000 inwoners in de noordwest hoek van New Mexico.

Veel van die inwoners zijn getuige van een vloot UFO's hoog in de lucht. Het gaat om honderden stuks die in formatie geluidloos op hoge snelheid over het dorp vliegen. Zilveren schijven, die plotselinge wendingen maken, soms in een hoek van 90 graden. En dat allemaal niet eenmalig, maar gedurende drie dagen achter elkaar. Op 18 maart maakt de lokale krant Farmington Daily Times melding van de waarnemingen. "Huge 'saucer' armada jolts Farmington" luidt de kop. Mensen stonden midden op straat te staren naar het verschijnsel in de lucht, lees je in het artikel. Automobilisten die door Main Street reden, de hoofdstraat door het dorp, moesten oppassen niemand aan te rijden.

Het is de meest omvangrijke UFO waarneming ooit in de VS. Tenminste 1500 mensen hebben het verschijnsel gezien. Des te meer stoort het getuigen tot vandaag de dag dat de overheid weinig serieus op de zaak is ingegaan. En dat terwijl er veel officiële getuigenverklaringen​ zijn, ook van piloten en ander luchtmachtpersoneel dat ervaring heeft met het identificeren van objecten in de lucht. Het verschijnsel wordt door overheidsfunctionarissen verklaard als een weerballon die op grote hoogte in geëxplodeerd en in vele stukjes uiteen is gevallen. Het bericht uit Farmington verdwijnt al snel uit het nieuws en raakt in de vergetelheid.

Hoe anders dan het bericht drie jaar eerder uit het 500 km verderop gelegen Roswell, waar getuigen verklaren een gecrashte UFO met alien erin gezien te hebben. Het heeft Roswell voorgoed op kaart gezet. Er vindt in deze periode een explosie aan UFO waarnemingen plaats, vooral in het zuidwesten van de VS, met een concentratie in New Mexico. Het zijn de jaren aan het begin van de Koude Oorlog. In het noorden van de staat ligt de toen zeer geheime nucleaire onderzoeksfaciliteit van Los Alamos. De plek waar tijdens de Tweede Wereldoorlog het zogenaamde Manhattan project werd uitgevoerd, de ontwikkeling van de eerste atoombom. Na de oorlog werd het onderzoekswerk hier uitgebreid. Los Alamos is altijd met veel mysterie omgeven geweest, zoals dat paste in de hoogtijdagen van de Koude Oorlog. Veel UFO onderzoekers brengen de concentratie aan waarnemingen in New Mexico in verband met de geheime onderzoeksfaciliteit die in diezelfde periode operationeel was. Het zwijgen van de overheid en de incomplete verklaringen voor de UFO waarnemingen voeden het complot denken. Recent is UFO onderzoeker David Marler opnieuw in de zaak Farmington gedoken. Hij documenteerde getuigenverslagen en andere relevante data. Naar zijn opvatting is de weerballon verklaring onzin, alleen al omdat de waargenomen objecten tegen de windrichting in vlogen. 

Je zou verwachten dat Farmington de naam UFO hoofdstad stevig zou uitnutten als een toeristische attractie. Roswell heeft dat immers ook gedaan. Maar nee, geen UFO cafés, UFO musea, tours of tekens.  Niets, helemaal niets in Farmington herinnert aan de gebeurtenissen van toen. De plaats is in de jaren flink gegroeid tot 45.000 inwoners. Het is gewoon een typisch, weinig zeggend Amerikaanse plattelandsstadje.  Brede wegen met weinig verkeer op de kruispunten. In het centrum langs Main Street weinig mensen en een flink aantal leegstaande winkelpanden. In café Three Rivers lijkt het onderwerp UFO helemaal taboe te zijn: 'a drama free zone' staat met grote letters op de wand geschilderd​.  Met veel fantasie zie ik verderop toch een verwijzing: 'Thunderbird tax' staat op het reclamebord van een financieel adviseur. En dan, een biljet aangeplakt op de ruit van een leegstaand pand: 'Coming soon. Tales of Tommorrow. Intergalactic Den of Cool.' Een intergalactische kroeg, dat begint er een beetje op te lijken. 

Farmington heeft een mooi maar verborgen verhaal.  Onwillekeurig kijk ik tijdens mijn verblijf steeds naar de lucht. Maar de armada is nimmer teruggekeerd. Ik besluit aan het zwembad van het hotel mijn eigen UFO scene te creëren, om aan het verhaal nog een persoonlijke beleving toe te voegen. Zeker niet om de gebeurtenissen van 67 jaar geleden belachelijk te maken. Want wat het ook was, het werd echt gezien.