Meer mijlpalen

Soms wint Geschiedenis het van Geografie, denk ik tijdens een wandeling door het park. Dat komt omdat ik het woord mijlpaal tegenkom. Een mijlpaal is in de geografie een paal of zuil die een afstand aangeeft in mijlen. Tweeduizend jaar terug stonden ze overal langs Romeinse wegen. Dat is dan weer geschiedenis.   

Tegenwoordig gebruikt heeft niemand meer het woord mijlpaal als het over afstand gaat. Dan zeggen we hoogstens hectometer- of kilometerpaal. Mijlpaal is historie: het duidt geen afstand meer aan, maar tijd. Iedereen kan mijlpalen uit de wereldgeschiedenis noemen. Bij de mijlpalen uit je eigen leven komt de geografie meestal weer terug: je weet nog precies waar je was toen de gebeurtenis zich afspeelde.

De millenniumwisseling is er zo een. Ik weet nog precies waar ik was op 1 januari 2000 00:00 uur. Bij vrienden, op een stoel in een hoek die ik nu nog exact kan uittekenen. 

Ik wandel door het Reeburgpark te Vught en zie dat de mijlpaal die het jaar 2000 was hier is vorm gegeven in 18 kunstwerken: ‘Mijlpaal 2000’. Reeburg was ooit een landgoed dat nog korte tijd in bezit is geweest van koning Willem II. Nu is het een mooi volgroen park, ingeklemd tussen de A2 en de woonbebouwing van het dorp Vught. 

Het lokale kunstenaarsoverleg nam in 2000 het initiatief voor het project. Meerpalen (waar je vaartuigen aan vastlegt zodat ze niet op drift raken) werden omgevormd tot millennium-mijlpalen en in het park geplaatst. Elk met een uitbeelding en een verhaal over intermenselijke relaties, over tijd en over de aarde.

Tweeduizend maal hoop op meer spiritualiteit tekent kunstenaar Riete Van Hoorn-De Haas op bij haar meerpaal met 6 witte poppetjes. In de vijver staat een paal met maatstrepen. Wim van Hassel ziet het jaar 2000 als een keerpunt: “we moeten met zijn allen onze leefwijze aanpassen aan onze leefomgeving, de aarde”. Nog een paal in de vijver: kleurig beschilderd met mensfiguren. Hoeveel mensen kan de planeet aarde nog hebben zonder dat we teloor gaan, vraagt Jorinde van Poppel zich af. Gehavend door de tijd, staat deze meerpaal nu als mijlpaal voor een nieuw millennium, met een rij kiezels als symbool voor de toekomst, schreef Els Hollestelle over haar kunstwerk. Het werk van Paula Punte Cammaert heeft iets sombers. De mensfiguur lijkt teneergeslagen te kijken naar een verzameling witte kruizen. Een monument voor de gewone mensen, geconfronteerd met verlies afscheid, dood.

Pfff, ik wil mijn wandeling  wel een beetje vrolijk gestemd afsluiten. Alain Cortu helpt me. Zijn werk, met een naar de hemel rijdend vrouwfiguur straalt hoop uit. De toekomst is onzeker, noteerde hij. Je kunt die met angst of met vertrouwen tegemoet zien. Welke de goede keuze is weet je  niet, pas in de toekomst zul je het leren. 

22 jaar zijn verstreken sinds de palen werden opgericht. Dat is te zien, sommige zijn al aardig verweerd. Tijd en plaats, geschiedenis en geografie zijn hier tastbaar samen. Vergaan zullen ze niet snel, die tot mijlpaal verworden meerpalen. Net als de thematiek die de kunstenaars hebben uitgebeeld. Die is nog gewoon actueel. Ze kunnen oneindig lang bestaan, mijlpalen. In ons geheugen of in de grond.