Dwergstaat

De politieke geografie heeft een mooi woord voortgebracht: dwergstaat. Een zelfstandig land dat heel klein is. Als je de groep begrenst tot een oppervlakte van maximaal 1000 km2 en een inwoneraantal van maximaal een half miljoen heeft de wereld er een stuk of 25. Naast historische gebeurtenissen hebben geografische omstandigheden een rol gespeeld bij het onstaan van dwergstaten. Vaak zijn het relatief geisoleerde gebieden: we kennen daarom vooral bergstaten en eilandstaten die klein zijn. Met de eerste soort zijn we in Europa goed bekend. Wie is er niet eens in Monaco, San Marino, of Liechtenstein geweest? We hebben ook een kleine eilandstaat: Malta. De grootste collectie kleine eilandstaten vind je in de Stille Oceaan en in het Caribisch gebied. 

Saint Kitts is de kleinste dwergstaat op het westelijk halfrond. Een federale staat in de Caribische Zee met ongeveer 50.000 inwoners. Het land bestaat uit twee eilanden: Saint Kitts en het kleinere Nevis. Saint Kitts heeft een buurland dat wij goed kennen: Nederland. Want, slechts 10 kilometer uit de kust van het eiland ligt onze eigen bijzondere gemeente Sint Eustatius. 

Een land is een land. Saint Kitts, sinds 1983 onafhankelijk van het moederland Engeland, is uitgerust met een eigen vlag, wapen, volkslied en stempels voor in paspoorten. Toch, als zelfstandig land kun je best een aantal zaken gezamenlijk met anderen hebben. Het staatshoofd wordt gedeeld met 15 andere voormalige kolonien van Engeland. En dus zie je net als in Australie en Canada op de keerzijde van munten de beeltenis van koningin Elizabeth. En die munt, de East Caribbean Dollar, deelt Saint Kitts met zeven andere landen in de regio. 
Het heeft niet veel gescheeld of het eiland Nevis had zich met haar 12.000 inwoners als zelfstandig land afgescheiden van St Kitts. Een referendum daartoe in in 1998 leidde niet tot de noodzakelijke tweederde meerderheid. Sindsdien leven de twee eilanden samen in een federale staat. Met voor Nevis een eigen parlement en premier.

Dwergstaten zijn geografische curiositeiten: toeristen zijn er dol op. St Kitts ontvangt jaarlijks het tienvoudige van haar inwoneraantal aan bezoekers. 'Unprecedented Cruise arrivals' koppen de kranten vandaag. In de haven liggen vijf cruiseschepen, deels buitengaats omdat er geen plek is om aan te meren. Nooit eerder waren hier zoveel cruiseboten tegelijk. Samen hebben ze meer dan 16.000 passagiers aan boord. Dat levert een aardige stuiver op. Gelukkig worden de cruisegangers, ik noem ze kruisvaarders, geconcentreerd in groepen naar stranden en andere bezienswaardigheden op de eilanden geleid. Iets buiten de toeristenzone is het heerlijk rustig.
Veel dwergstaten hebben nog iets gemeen dat hun economie draaiende houdt: het zijn belastingparadijzen. 
St Kitts kent geen inkomstenbelasting en offshore bedrijven betalen ook niks. Dit type landen heeft vaak een oversized bankensector. The Bank of Nevis is een serieus bedrijf op het kleinere eiland van de twee. Wie beseft dat Nevis maar 12.000 inwoners heeft snapt, dat het fiscale klimaat een geldmagneet moet zijn. 

De eilandstaat St Kitts heeft als eerste land ter wereld een inventieve inkomstenbron bedacht: je kunt het staatsburgerschap verwerven als je voor een paar ton onroerend goed koopt en daarbovenop ruim twee ton investeert in een fonds dat goede doelen ondersteunt. Handig, zo'n paspoort erbij. 
En dan zijn er nog de inkomsten van geemigreerde Kittitians. Sinds 1960 is naar schatting een kwart van de bevolking geemigreeerd naar de Verenigde Staten. Veel mensen die je spreekt op deze eilanden hebben enige tijd in de VS of Engeland gewoond. De bekende zangeres Joan Armetrading komt van St Kitts. Haar hitsingle 'All  the way from America' lijkt haast geinspireerd op de emigratiegolf naar meer welvarende landen. 

St Kitts heeft haar inkomsten hard nodig. Onvermijdelijk hebben dwergstaten een relatief groot overheidsapparaat. De nationale overheid van St Kitts bestaat uit 14 ministeries onderverdeeld in ruim 50 departementen. Plus natuurlijk de nodige publieke instellingen als scholen en een ziekenhuis. In het najaar van 2016 maakte premier Douglas bekend dat de ambtenaren in december een extra maandsalaris zouden krijgen. 10.000 werknemers profiteerden hier direct van. Het kon een keer lijden, want de overheidsschuld was fors aan het dalen, aldus de premier. Dat is ook nodig, want in 2011 bedroeg de staatsschuld van het landje ruim 200% van het bruto nationaal product. Het stond daarmee tweede op de wereldranglijst van landen met de hoogste relatieve staatsschuld. 

Gelukkig is relatief ook relatief in dwergstaten. Vergeleken met de grote reuzen van landen valt het allemaal niet zo op. Klein maar fijn, dat zijn ze.