Omhoog

Ik vind dat je een stad recht in het gezicht moet kunnen kijken. Dan zie je de monumenten, kunstwerken, architectuur in het perspectief zoals het bedoeld is.
Maar wat doe je als horden mensen je zicht op al dat moois vertroebelen. In een typische toeristenstad verander ik van strategie. Zoals hier, in Verona. Ze is prachtig, net als vele van haar zusters in Italië. Met een verschil: een onhoudbare zuigkracht op toeristen. Omdat je deze stad simpelweg gezien moet hebben. Romeo en Julia hebben wat aangericht zeg.

Daarom kijk ik in Verona omhoog. Over de rij wachtenden naar de bovenste verdieping van de Arena, tweeduizend jaar oud, duizend jaar geleden door een aardbeving verwoest, nu badend in het zonlicht. Hersteld en mooi opengewerkt tegen de achtergrond van een blauwe lucht.

Verona is een perfecte stad om je blik naar boven te richten. Op het Piazza delle Erbe reikt de Torre de Lamberti, de klokkentoren van de voormalige rechtbank zo hoog dat het pijn in je nek doet. Niet erg, de mensenmenigte die langs de souvenirstalletjes op het plein struint blijft buiten beeld. Het geluid uit de klokkentoren schalt over de hoofden. Nu pas ben ik niet de enige meer die naar boven staart.

Dat gaat lekker, laten we de hoogte blijven opzoeken. Dat lukt want zo’n honderddertig meter verderop staar ik naar de Gothische grafmonumenten van de familie Scala, ook een topper uit de lijst bezienswaardigheden van Verona. Deze familie heerste in Verona in de 13e en 14e eeuw. Scala betekent trap, misschien dat we niet voor niets ons hoofd moeten opheffen om de monumenten in volle omvang te zien.

Ik heb geluk, het is doodstil en leeg in de kathedraal Santa Maria Matricolare. Toch kijk ik automatisch naar het plafond. Niet om een mensenmassa om te mijden, maar vanwege de majestueuze verzameling schilderingen uit de Renaissance. Meesterwerken van Veronese kunstenaars.

Het plein der pleinen in Verona is een binnenpleintje. Langs een dranghek worden de bezoekers gecontroleerd op mondkapjes en QR code. Ben je Corona-safe, dan mag je door. Dank je Julia, Romeo en Shakespeare, voor de scene die het hart van jullie tragedie vormt. Een minzaam glimlachende dame heeft het balkon van het Casa de Giulietta zojuist verlaten. Ik vraag me af of ze, zoals ze daar stond te poseren, de essentie van het drama wel goed heeft begrepen. Even kijk ik de hoogte in met het balkon voor mezelf alleen. Een mooi moment om Shakespeare te citeren, want ook Romeo keek omhoog. Hij sprak:

“Twee van de mooiste sterren aan de hemel
hebben haar gevraagd om in hun plaats te schitteren
totdat ze terugkeren.
Wat als haar ogen daarboven waren, en de sterren in haar hoofd?
Haar lichtend gelaat zou die sterren beschamen,
zoals het zonlicht een lamp in helderheid overtreft.
Haar blik daarboven zou de nachthemel zo doen oplichten
dat vogels begonnen te zingen omdat ze dachten dat het dag was.”

Lang kun je niet mijmeren op dit overbevolkte binnenplaatsje.
Maar dat Romeo en Julia alles te maken hebben met omhoog kijken haal ik niet alleen uit de tekst van Shakespeare’s tragedie. Kijk eens naar de vele schilderwerken die van het fameuze koppel zijn gemaakt. Wanneer Julia niet vanaf haar balkon naar beneden staart, zie ik ze zelden recht vooruit kijkend afgebeeld. Nee, Julia kijkt naar boven.

Alsof ze het geweten heeft, dat Verona het ideale decor had voor de niet in toeristen geïnteresseerde bezoeker van de door haar tragedie toeristen trekkende stad.
Een van mijn laatste momenten in Verona kijk ik dan eindelijk toch eens naar beneden. Op een ondergrondse plek waar nu niemand is. Een lege tombe in een verlaten ruimte omringd door een serene kloostertuin. Ik werp een blik in de graftombe van Julia. Leeg natuurlijk. Zelfs toen Julia niets meer zag of wist, lag haar hoofd die kant op gericht: omhoog.