Supervulkaan

1400 aardbevingen in de afgelopen twee maanden. Dat is opvallend veel. De nieuwsberichten over Yellowstone National Park maken me een beetje nerveus. Staat de grootste supervulkaan van de wereld op uitbarsten? In de sensatiepers wordt er volop over gespeculeerd. Want als er een uitbarsting komt, is dat een waar Armageddon. Het zal tweederde van de VS onbewoonbaar maken. Er komt zoveel vulkanisch as in de atmosfeer dat het zonlicht er niet meer door kan. Het zou wereldwijd langdurig een donkere vulkanische winter veroorzaken. Een bedreiging voor de hele mensheid. De VN becijferden vijf jaar geleden dat er na zo'n uitbarsting wereldwijd maar voor 74 dagen voedselvoorraden zouden zijn

Yellowstone in de staat Wyoming is het oudste nationale park ter wereld. Zo groot als een kwart van Nederland. Een van de topattracties van de Verenigde Staten. Terecht, het is een indrukwekkend mooi park. Ook druk, met vier  miljoen bezoekers per jaar. In het hoogseizoen is het normaal dat in delen van het park de stoet auto's in een lange file voortkruipt. Je ziet er allerlei soorten vulkanische activiteit: geysers, borrelende heet waterbronnen en modderpoelen, vulkanische meren. En je ziet dieren. Bisons, wolven, beren en elanden te over. Vooral het zien van een kudde bizons blijft iets bijzonders. Alsof je de laatste levende getuigen van het wilde westen ontmoet. Ze zijn niet moeilijk te vinden. Zodra je een groepje auto's langs de kant van de weg ziet staan, is het meestal raak. Rangers hebben hun handen vol met het verkeer door te laten stromen en mensen op afstand van de mooie oerdieren te houden. 

De kern van het park bestaat uit een grote vulkaan van 80 bij 20 kilometer. De laatste grote uitbarsting is alweer een tijd terug, ruim 600.000 jaar geleden. Dat is ongeveer de frequentie van uitbarsten in de afgelopen miljoenen jaren. Is het dus weer tijd?
De berichtgeving wordt nog spannender als ik lees over SOFIA, een observatorium van NASA aan boord van een Boeing 747 dat in de stratosfeer infraroodopnamen maakt van objecten aan de sterrenhemel. Het toestel is afgelopen juni meerdere dagen gesignaleerd, rondcirkelend boven Yellowstone. Nog meer voer voor speculaties. 

Ik zoek wat dieper in de berichtgeving over Yellowstone en wordt gerustgesteld. Cycli van opeenvolgende lichte aardbevingen komen vaker voor in het park. En ze worden zelden gevolgd door een zware aardbeving. aldus Jacob Lowenstern, hoofd van het Yellowstone vulkaanobservtorium. Jamie Farell, geofysicus aan de universiteit van Utah voegt er in een interview aan toe dat de serie van aardbevingen ook  geen verband houdt met een eventuele vulkaanuitbarsting. Geen zorgen dus. Rangers in het park denken er net zo over. Het is druk, maar alles en iedereen is relaxed. Even denk ik in het park een lichte aardbeving te voelen. Maar nee, het is de trilling van de planken langs een kratermeer als drie forse Amerikanen me passeren.

Wel sensationeel is het plan van de NASA om een toekomstige grote uitbarsting van de Yellowstone vulkaan te voorkomen. Het persbericht is net uit als ik het park bezoek. Brian Wilcox, verbonden aan het Jet Propulsion Laboratory van de NASA, kwam op een idee. Een supervulkaan is veel bedreigender voor de mensheid dan de inslag van een meteoriet. Yellowstone kan een flink deel van zijn warmte kwijt via water en via de lucht, maar een deel ook niet Als het binnenin te heet wordt, kan de druk zo hoog worden dat de boel uitbarst. 
Als de vulkaan echter afgekoeld kan worden, blijft hitte zich niet opstapelen diep van binnen. Dus: boor gaten in de vulkaan tot tien kilometer diepte, pomp er water in en laat het in de vulkaan heet worden. Voer daarna het verhitte water weer af. Twee voordelen, de vulkaan koelt langzaam af, en we hebben een gigantische geothermische centrale in bedrijf geomen. Interessante bron om duurzame energie op te wekken. Het is niet verder dan het stadium van een idee, zegt Wilcox. Alle risico's moeten nog onderzocht worden. En dan nog de uitvoering. Een afkoeling die voldoende effect zal sorteren duurt naar verwachting honderden, misschien wel duizenden jaren. Maar dit soort zaken vergt nu eenmaal lange termijn denken, zeggen ze bij de NASA.

Ik vind het een interessante gedachte. Al die tijd zitten we er dankzij de geothermie warmpjes bij, maar wordt het niet te heet onder onze voeten. Wie weet wordt Yellowstone te zijner tijd beroemd als de oudste geothermische centrale in een vulkaan.